بررسی شخصیت صوفی در قصّه های مثنوی

صوفی شخصیّت و نقشی کلیدی در عرصه ی عرفان و تصوّف دارد و رفتار و منش او تأثیر بسزایی در شکل گیری مبانی عرفان به دنبال داشته است؛ بررسی چهره هایی که از صوفیان در آثار عرفانی ارائه شده است، می تواند کمک شایانی در شناخت چهره ی اصیل این شخصیّت داشته باشد. مثنوی به عنوان یکی از آثار بزرگ عرفان و تصوّف ابعاد شخصیّتی گوناگونی از صوفی را ارائه کرده است. این پژوهش سعی دارد با بررسی چهره ی صوفیان در برخی قصّه های مثنوی، مخاطب را با چهره-های محبوب و مقهور صوفیان در مثنوی معنوی مولانا آشنا کند. لذا بیست و دو قصّه از قصص مثنوی که صوفی –به صورت اسم عام و اسم خاص که بعضاً اسامی خاص تیپ و اسامی خاص شخصیّت هستند- از شخصیّت های آن محسوب می شود از دفترهای گوناگون مثنوی انتخاب و دیدگاه مولانا درباره ی شخصیّت آن صوفی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. از خلال این قصّه ها دو دیدگاه مثبت و منفی از مولانا درباره ی شخصیّت صوفی پدیدار شده است، که درکنار آن ها دیدگاه های جانبدارانه، واقع گرایانه و متمایز از آثار مشابه صوفیانه، نسبت به صوفی قابل شناسایی است. از آنجا که در باب پیرنگ قصّه های مثنوی دو دیدگاه متفاوت مبتنی بر وجود پیرنگی مشخص یا عدم وجود آن یا بی رنگی پیرنگ؛ پیرنگ قصّه های مورد تحلیل نیز استخراج گردید و با ارائه ی 9 قالب ریختی در اختیار خواننده قرار گرفت. کلید واژه ها: شخصیّت، شخصیّت پردازی، صوفی، مثنوی معنوی